ปรับจิตใจตั้งรับกับอุบัติภัยบทเรียนที่ได้จากน้ำท่วม

นายแพทย์ณรงค์ สหเมธาพัฒน์ อธิบดีกรมสุขภาพจิต กล่าวว่า หลักสำคัญในการเผชิญกับปัญหาและเยียวยาฟื้นฟูสภาพจิตใจผู้ประสบภัยให้กลับมาสู่ภาวะปกติโดยเร็ว ที่ผ่านมากรมสุขภาพจิต ได้จัดทำกรอบการดูแลช่วยเหลือด้านจิตใจผู้ประสบภัยทั้งที่อยู่ในศูนย์พักพิงและผู้ที่อยู่ในชุมชนและยังอยู่ในบ้านเรือนที่ถูกน้ำท่วม โดยการดูแลในระยะ 72 ชั่วโมงแรก หลังเกิดน้ำท่วม

ด้านนพ.กิตต์กวี โพธิ์โน ผู้อำนวยการศูนย์สุขภาพจิตที่ 13 กล่าวว่า การทำงานด้านสุขภาพจิตของกรุงเทพมหานครในครั้งนี้มีบริบทที่ต่างจากหลายพื้นที่ที่เคยไปทำงานด้านภัยพิบัติไม่ว่าจะเป็นเหตุการณ์น้ำท่วมใหญ่ที่โคราช หรือเหตุการณ์สึนามิหากเทียบระหว่างชุมชนชาวโคราชและคนในเขตกรุงเทพมหานคร คนในต่างจังหวัดจะเกิดความเป็นชุมชนรวมตัวได้ดีกว่า เช่น ถ้าขาดข้าวสารจะประสานงานทางผู้นำกลุ่มบริหารขอความช่วยเหลือกันเอง แต่ขณะที่คนในเขตกรุงเทพฯมีความหลากหลายสูงความร่วมมือกันมีน้อย แต่ก็พบแง่มุมดี ๆ เกิดขึ้นในกรุงเทพฯมากมาย อาทิ ในศูนย์ผู้อพยพเกิดกิจกรรมดี ๆ มีจิตอาสามาร่วมทำความดี ทั้งเล่นดนตรี ตัดผม ฝึกอาชีพ ตัดเสื้อผ้า เป็นผลพลอยได้เมื่อน้ำลดผู้ประสบภัยก็มีอาชีพติดตัวไปด้วย

นพ.กิตต์กวี บอกเล่าวิธีดูแลจิตใจผู้ประสบภัยว่า นอกจากคนวัยทำงานแล้วในกลุ่มผู้สูงวัยและเด็กจะเข้าไปดูแลเป็นพิเศษ ในกลุ่มเด็กจะต้องมีกิจกรรมในการเล่น เพราะการเล่นคือการพัฒนาการทางด้านสติปัญญาและร่างกาย ภายใต้การเล่นที่ต้องมีกรอบมีวินัยเพื่อให้เด็กได้ฝึกทักษะทั้งไอคิวและอีคิว อาทิ กิจกรรมเล่านิทาน แต่ปล่อยให้เด็กมีส่วนร่วม เช่น การตั้งคำถาม เพื่อให้เด็กเกิดการคิด และในช่วงที่พ่อแม่ประสบวิกฤติพ่อแม่ต้องอยู่กับลูก ไม่ว่าจะเหตุการณ์น้ำท่วมหรือวิกฤติเรื่องไหนก็แล้วแต่พ่อแม่ต้องนิ่งและปลอบโยน บอกเล่ากับลูกว่าจะต้องเตรียมการอย่างไรบ้าง เมื่อพ่อแม่ตั้งสติได้เด็กจะรู้สึกปลอดภัย

ส่วนประเด็นของผู้สูงอายุนั้น หลักการใช้จิตวิทยาเข้าไปบรรเทาอาการเครียด คือเริ่มต้นจากการให้เกียรติท่าน เพราะเมื่อเกิดเหตุการณ์สูญเสีย ผู้สูงอายุมักจะอาลัยอาวรณ์ ใช้วิธีรับฟัง ใช้หลักการทำความเข้าใจให้ท่านได้เล่าระบาย เพราะคนวัยนี้ผ่านประสบการณ์ ผ่านโลกมาพอควรการรับฟังท่านจะทำให้ท่านรู้สึกดีขึ้น ซึ่งกิจกรรมคลายเครียดที่ดีที่สุดของผู้สูงอายุคือ ใช้ธรรมะ