เด็กและวัยรุ่น เป็นวัยที่มีการเจริญเติบโต มีพัฒนาการทั้งด้านร่างกาย จิตใจ และสังคม ดังนั้นสถานการณ์ความไม่สงบในจังหวัดชายแดนภาคใต้ที่เกิดขึ้น จึงมิได้เพียงส่งผลกระทบต่อเด็กและวัยรุ่นในปัจจุบันเท่านั้น แต่ยังส่งผลต่อพัฒนาการด้านต่าง ๆ ซึ่งจะมีผลระยะยาวต่ออนาคตของเขาเหล่านั้น หากไม่ได้รับการดูแลอย่างเอาใจใส่และถูกต้องตามหลักวิชาการอย่างต่อเนื่องการเยียวยาจิตใจเด็กและวัยรุ่นเหล่านี้ จึงเป็นทั้งการบำบัดรักษาและการป้องกันปัญหาสุขภาพทั้งกายและใจ รวมทั้งเป็นการส่งเสริมให้เขามีพัฒนาการตามวัยที่เหมาะสมด้วย ที่ผ่านมา ครู บุคลากรสาธารณสุข และผู้ทำงานด้านเยียวยา รวมทั้งผู้ดูแลเด็กได้ดำเนินงานดูแลมาอย่างต่อเนื่อง สามารถรักษาและป้องกันปัญหาสุขภาพจิตได้ในระดับหนึ่ง แต่ยังไม่พอเนื่องจากเด็กและวัยรุ่ นที่ได้รับผลกระทบมีจำนวนมากขึ้น ปัญหาสุขภาพจิตมีความรุนแรงและซับซ้อนยิ่งขึ้น
เพื่อช่วยให้ผู้ดูแลเด็กทุกระดับในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ มีความมั่นใจในการดูแลช่วยเหลือทางด้านจิตใจแก่เด็กและวัยรุ่น ที่ได้รับผลกระทบจากเหตุการณ์ความไม่สงบ กรมสุขภาพจิตได้จัดทำคู่มือการดูแลช่วยเหลือ ที่ง่ายต่อการนำไปใช้ โดยพยายามพัฒนาให้เป็นรูปธรรม หยิบยกตัวอย่างที่ตรงกับสถานการณ์จริง และสอดแทรกกิจกรรมที่ผ่านการพิสูจน์แล้วว่ามีประสิทธิภาพ ต่อการฟื้นฟูจิตใจผู้ สูญเสียสมาชิกในครอบครัว ซึ่งเป็นการผสมผสานระหว่างความรู้สากลที่เป็นความรู้จากเอกสารตำรา (explicit knowledge) และความรู้จากประสบการณ์ของผู้ปฏิบัติงาน (tacit knowledge) เพื่อให้เป็นคู่มือที่นำไปใช้ได้ง่ายกับลักษณะงานที่รับผิดชอบ
กรมสุขภาพจิตหวังเป็นอย่างยิ่งว่าคู่มือเล่มนี้จะเป็นอีกแหล่งความรู้หนึ่งที่มีประโยชน์ต่อพ่อแม่ ผู้ปกครอง และผู้ดูแลเด็กทุกระดับในในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้
ภาคใต ้รวมทั้งช่วยส่งเสริมให้เกิดความมั่นใจในการดูแลเด็กมากยิ่งขึ้น
นายแพทย์หม่อมหลวงสมชาย จักรพันธ์ุ
อธิบดีกรมสุขภาพจิต 2551
